Als je hieronder op een van de kleine foto's klikt, krijg je het grote exemplaar te zien.
(Met BACK/TERUG/VORIGE van je browser ga je vanaf die foto terug naar deze pagina) |
Onderweg naar Vancouver Island komen we deze schildering tegen op de zijkant van de souvenirs winkeltjes bij de ferry.
|
|
Het is de zon, geflankeerd door 2 killer whales.
|
|
Bij het museum in Port Alberni dit tableau met raaf en wolf.
|
|
In Victoria in het longhouse bij thunderbird-garden ligt dit transformatie masker.
De natives geloofden dat de hele natuur één was. Zij geloofden dat mensen konden transformeren in dieren en andersom.
In hun dansen werden dit soort mythologische gebeurtenissen uitgebeeld met behulp van dit soort maskers. Gesloten is het
een soort hert, als de bek geopend is zie je een mens.
|
|
Op deze verzamelfoto zie je zo'n transformatiemasker raaf/mens van alle kanten.
|
|
Dit is het masker van een raaf. De "haren" zijn gemaakt van uitgeklopte boombast.
|
|
Dit is het "crooked beak" masker. Het is een mythische, vleesetende vogel met 3 raven-snavels.
|
|
Dit masker heeft een vlinder op zijn hoofd.
|
|
Dit bijzondere stuk houtsnijwerk wordt ook gebruikt bij de dans.
van boven naar beneden: Thunderbird - beer met man - sisiutl.
De sisiutl is een twee-koppige zee-serpent. Dit bloeddorstige dier kon zichzelf in een kano transformeren.
|
|
Bij de uitgang 2 housposts, met wild women of the woods en een beer met man. Boven de ingang weer de sisiutl.
|
|
Spandoek bij het antropologisch museum in Vancouver.
|
|
Bentwood boxes, de opslag en vervoers "kratten" van de natives. Een bentwood box is gemaakt van een rechte,
geschaafde plank western red cedar. Met behulp van stoom is deze vierkant gebogen en met pluggen vastgezet. De bodem en deksel
worden exact-passend bijgemaakt.
Daarna wordt een motief uitgesneden door een kunstenaar, en vervolgens ingeschilderd. Soms worden schelpen gebruikt voor extra versieringen zoals de ogen.
|
|
Een bentwood box die hoger is dan breed, wordt een box genoemd. Is de kist breder dan hoog, dan is het een chest.
Dit is dus een chest.
|
|
Een kaart met de grondgebieden van de verschillende stammen, omringd door de spitits.
|
|
Op de voorgrond etensschalen voor grote feesten, op de achtergrond de topfiguren van hoge totempalen.
|
|
Deze mytische zeewolf eet killer whales op.
|
|
Een in 1998 gemaakt beeld van de zeewolf WASCO. Het is gemaakt door Haida artiest Jim Hart.
|
|
Deze ceder man met een wolf op z'n bast wordt door slaven gedragen. Bij de natives was het heel gewoon om slaven te hebben.
De overwonnen vijanden werden ingezet voor zware werkzaamheden.
|
|
Schilderkunst op hout: zalm - bever - orca.
De zalm is belangrijk voor de stammen van de noorwestkust, omdat ze afhankelijk zijn van hun jaarlijkse terugkomst naar
de paaigronden. Het is een belangrijke voedselbron.
|
|
Crooked beak masker, raaf masker. De "rafels" zijn gemaakft van platgeslagen cedar bast.
Daarachter zie je nog net een omslagdoek of chilkat robe.
|
|
Dit is een zogenaamde Sea grizzly chilkat robe.
Het is een omslagdoek gemaakt van wol en ceder-bast. Het patroon is een combinatie van een orca en een grizzly beer,
waarbij alle onderdelen van de dieren "willekeurig" over de ruimte verdeeld zijn.
(Het is nu een soort puzzel geworden.)
De spandraden zijn gemaakt van een wollen draad en een cedar-bast draad, die door elkaar heen getwijnd zijn.
De gekleurde inslagdraden zijn helemaal van wol.
Dit exemplaar is geheel hand-gesponnen en handgeweven, en het heeft 2 jaar gekost om hem te maken.
|
|
Masker genaamd wild women of the woods.
|
|
Een rog.
Op deze schildering komt de symmetrie van deze kunst heel sterk naar voren.
|
|
Dit tableau is een miniatuur van de voorgevel van een longhouse.
|
|
De raaf, hoofdrolspeler in vele mythes en legendes, is ook bekend als Yethl.
Een van de verhalen verteld over een machtige chief, die een wonderschone vrouw had. Uit jaloezie verborg hij zijn vrouw
in een kist. Zijn zus had 2 zoontjes, die, als de chief dood zou gaan, zijn vrouw zouden erven. Uit voorzorg doodde hij zijn 2 neefjes,
waarop zijn zus vluchtte. Zijn zus kreeg een magische kiezel die ze op moest eten. Daarop kreeg ze een nieuwe zoon, Yethl. Yethl
werd in een paar dagen volwassen. Toen gingen ze samen terug naar de chief. De chief probeerde Yethl natuurlijk een paar
keer te doden, maar dat mislukte steeds door de magie die de jongen bezat. Toen de chief een keer weg ging, bevrijdde de jongen de mooie
vrouw uit haar kist. De chief werd toen zo boos dat hij de wereld liet onderlopen in een grote vloed. Om te ontkomen aan de woede van de
chief veranderde Yethl in een raaf. Hierna volgden een aantal gebeurtenissen waarin de raaf de wereld maakt met de planten, dieren en als laatste de mensen.
|
|
Ceremoniele raven-ratels van de sjamaan.
Het verhaal hoe de raaf het licht naar de wereld haalt is uitgebeeld in de ratels. Een tovenaar had de zon, maan en sterren in een kist
in zijn zwaar beveiligde huis gestopt. De raaf hoorde van de kikker dat de dochter van de tovenaar dagelijks naar een bron ging om te drinken.
De raaf veranderde zichzelf in een dennenaald in het water en werd opgedronken. Hij werd herboren als de kleinzoon van de tovenaar, en was nu in
het huis. Om de baby stil te krijgen, mocht hij met de dozen spelen. De eerste doos die hij kreeg en open maakte, bevatte de sterren.
Yetl gooide ze naar de hemel. In de tweede doos zat de maan, die hij door het rookgat naar de hemel gooide. Toen de baby de laatste doos kreeg,
veranderde hij weer in een raaf en vloog met de doos door het rookgat weg. Toen hij mensen tegenkwam, liet hij de zon uit de doos komen, zodat er licht was.
|
|
Hoofddeksel in de vorm van een orca en adelaar.
De adelaar is het symbool van macht, prestige en leiderschap.
De orca is het machtigste dier van de zee.
|
|
Nog een masker. De zijkanten van dit transformatiemasker kan met een slimme bediening via touwtjes dicht en
open gedaan worden. Als de bek dicht is, is het een raaf, als hij open is wordt het een adelaar.
|
|
Dit is het kunstwerk "The raven and the beast" van Bill Reid.
|
|
De mythologische vertelling die de kunstenaar heeft uitgebeeld:
De grote vloed had de aarde heel lang bedekt toen het water zich eindelijk begon terug te trekken. Het zand van Rose Split lag droog
toen de raaf over het zand liep. Zijn oog viel op een witte schittering, en daar, vlak naast zijn poten, lag een gigantische schelp.
Toen hij beter keek zag hij allemaal kleine figuurtjes, angstig wegkruipend voor zijn grote schaduw. Hij boog voorover, en probeerde de
figuurtjes met zijn tong en zachte geluidjes uit de schelp te lokken om in de nieuwe, schitterende wereld te komen spelen. Deze kleine
mensjes waren de Haida, de eerste mensen.
|
|
We hebben 4 foto's om het stuk aan alle kanten te kunnen zien. Dit is de zijkant, maar een stukje naar voren.
|
|
Hier kijkt de raaf je recht aan. Je ziet in de schelp zowel mannen als vrouw-figuurtjes zitten.
|
|
Achterkant. Ook de staart en vleugels hebben een gezicht.
|
|
Dit is de zijkant, maar een stukje naar achter. Hier zie je de schelp het mooist. Zoals in het verhaal wordt gezegd, ligt de
schelp op een bed van zand.
|
|
Dit is een veel kleiner beeldje, en stelt de transformer, de raaf voor, De raaf zou de wereld geschapen hebben.
In dit beeldje zitten zowel de vogel als de mens-elementen.
|
|
Op deze foto zie je een deken die versierd is met vele knopen. Een van de belangrijkste ruilartikelen uit de
beginperiode van de pioniers waren ivoren knopen (van schelpen), gevolgd door dekens. De versierde dekens werden als omslagdoeken gebruikt,
en werden belangrijke giften tijdens de feesten.
|
|
Dit lijkt mij de top van een funural totempole. In de kist zouden de asresten van een persoon gezeten hebben.
|
|
Dit is een detail van een housepost. Het is een wolf, en een mens die diverse gereedschap vast houdt.
|
|
Onderdeel van de toegangsdeur naar het museum.
Ik zie (van links naar rechts, en van boven naar beneden) een thunderbird, de zon, een orca, een vrouw in een kano,
een beer-man met pratende stok en de wilde vrouw uit het woud.
|
|
Driedelige feest-schotel. Hier werd voedsel in opgediend bij bijv. een potlatch feest.
Een potlatch is een sociaal feest die een week kan duren. Op een potlatch worden vele sociale functies geregeld.
Zo wordt er rechtspraak gehouden, schulden betaald, er wordt getrouwd en de opvolging van chiefs geregeld. Verder wordt kennis
gedeeld door het vertellen van sages en nieuwe gebeurtenissen, al dan niet tijdens het rechtop zetten van een totempaal.
"Onze" sociale voorzieningen lijken op een potlatch doordat goederen (=geld) over alle aanwezigen (=arme mensen) worden verdeeld.
|
|
Grote en kleine Bentwood boxes. Het patroon op de voorste 2 is een grizzly beer.
|
|
Deze bentwood box is nieuw, gemaakt door een native artiest van de Nuu-chah-nulth stam.
De afbeelding vertelt een verhaal over een jacht op orca's voor het dorp. Er zijn in totaal 18 orca's uitgesneden en alle ogen zijn ingelegd
met schelpen.
|
|
Deze schildering hangt bij het koffiehoekje. Het is een uitbeelding van de wereld: Alle vogels langs de bovenrand
(havik, adelaar, raaf, thunderbird),
de astrologische lichamen bij elkaar in de hemel(zon, maan, sterren), de waterdieren(zeehond, krab, platvis, inktvis, zalm, haring,
zeeslang, orca), links beeldt de wolf de landdieren uit, en helemaal onderin de diertjes die in het zand leven.
|
|
Nog een schildering. Dit is een zalm-visser. Naast de visspeer heeft hij ook een sjamaan-ratel in zijn hand.
|
|
Op het vliegveld van Vancouver komen we de volgende figuren tegen:
Een orka beschilderd met native-symbolen.
|
|
Buik en staart met gezichten, om de spirit van het dier aan te geven.
|
|
Een boot vol mythologie van de Haide, uitgesneden door Bill Reid in jade.
De dieren van rechts naar links: De grizzly beer, de adelaar met daaronder de kikker, de wolf, een "tegenstribbelende slaaf"
die de oude kennis bewaakt en als laatste de raaf.
|
|
Het uitleg bord over het kunstwerk en de kunstenaar.
|
|
Recht van voren. Er zitten 13 spirituele figuren van de geschiedenis van de Haida in de kano. Deze bovennatuurlijke
dieren zijn volgens de sage nog niet zo lang geleden uit hun huis en land verdreven, en zijn gevlucht naar de oceaan. Hun magische
kano vaart daar nu op de turbulente golven.
|
|
Van achteren. Op de punt van de boot zit de beer, hoofd van een kleine familie, bestaande uit de tweeling (je ziet
nog net een klein koppie op de arm van de beer) en een menselijke vrouw. Van de vrouw zie je hier het ingevlochten haar.
Achter de vrouw zit de bever, gevolgd door de dogfish (haai) vrouw. De raaf is de stuurman achterop de kano, met de muis-vrouw
(zijn grootmoeder) onder zijn staart.
|
|
Close-up van de vrouw van de beer.
|
|
Bij de wachtruimte naar de vliegtuigen hangt dit grote paneel met de raaf.
|
|
Bij deze raaf zijn de kleuren precies andersom gebruikt.
|
|